Bezpieczne korzystanie z fajerwerków

W jedną noc sylwestrową odpalamy więcej fajerwerków niż przez cały rok. W tym czasie na terenie kraju dochodzi do kilkuset poparzeń, zranień i pożarów, a nawet wypadków śmiertelnych. Przyczyną większości jest niewłaściwe użytkowanie fajerwerków i nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Komenda Stołeczna Policji przygotowała kilka porad, których przestrzeganie pomoże zapobiec wypadkom wynikającym z niewiedzy i braku wyobraźni.

Fajerwerki to potoczne określenie wyrobów pirotechnicznych widowiskowych służących do celów rozrywkowych i przeznaczonych dla konsumentów. Zawierają one materiał bądź mieszaninę materiałów pirotechnicznych, będących jedną z odmian materiałów wybuchowych, przewidzianych do wytwarzania światła, dźwięku, dymu lub kombinacji tych efektów w wyniku samopodtrzymującej, egzotermicznej reakcji chemicznej. Ze względu na zawartość materiałów wybuchowych każdy wyrób pirotechniczny, który jest nieodpowiednio używany może być niebezpieczny.

O ile zakupić materiały pirotechniczne może jedynie osoba pełnoletnia, to faktyczne ich używanie przez osoby małoletnie nie jest rzadkim przypadkiem. I tu należy odwołać się do odpowiedzialności karnej, gdyż każdorazowo widząc, że handlowcy sprzedają fajerwerki dzieciom należy o tym fakcie poinformować policję. Taki czyn w świetle prawa stanowi przestępstwo i każdy, kto dopuszcza się sprzedaży fajerwerków osobom niepełnoletnim, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Policjanci na bieżąco sprawdzają punkty handlowe oferujące fajerwerki i interweniują w sytuacjach naruszania zakazu ich używania.

Pamiętajmy, że prawo zakazuje używania wyrobów pirotechnicznych w miejscach publicznych, za wyjątkiem 31 grudnia oraz 1 stycznia. Przedwczesne próby pirotechniczne i odpalanie resztek są niedozwolone prawem. W większości gmin wprowadzono okresowe ograniczenia w stosowaniu materiałów pirotechnicznych.

Niewłaściwie użytkując wyroby pirotechniczne popełniasz wykroczenie. Możesz zostać ukarany na podstawie:

• art. 51 k.w.7 – zakłócenie spokoju, porządku, spoczynku nocnego; sankcje: areszt od 5 do 30 dni, ograniczenie wolności (1 miesiąc) albo grzywna od 20 do 5 000 zł;
• art. 82 k.w. – nieostrożne obchodzenie się z ogniem lub naruszanie przepisów przeciwpożarowych; sankcje: areszt od 5 do 30 dni, grzywna od 20 do 5 000 zł albo nagana;
• art. 83 k.w. – nieostrożne obchodzenie się z materiałami wybuchowymi, łatwo zapalnymi, wykraczanie przeciwko przepisom o wyrobie, sprzedaży, przechowywaniu, używaniu lub przewożeniu takich materiałów; sankcje: areszt od 5 do 30 dni, grzywna od 20 do 5 000 zł albo nagana.

Wymagania dla fajerwerków

Wymagania prawno-techniczne jakie powinny spełniać wyroby pirotechniczne, określono w rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 3 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań bezpieczeństwa dla wyrobów pirotechnicznych PN-EN 15947-5. Natomiast obowiązki jakie muszą spełnić podmioty gospodarcze (producenci, importerzy, dystrybutorzy), wprowadzając lub udostępniając wyroby pirotechniczne na rynku, określono w rozdziale 5d ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.

Względy bezpieczeństwa, odpowiedzialność, a także empatia nakazują pamiętać o tym, że towarzyszący fajerwerkom huk oraz intensywny błysk niepokoją zwierzęta - zwłaszcza te domowe, które niejednokrotnie są w stanie zerwać się ze smyczy, lub pokonać ogrodzenie ratując się ucieczką. Wieczór sylwestrowy oraz pierwszy dzień Nowego Roku generują u zwierząt najsilniejszy stres w skali całego roku.

Pamiętajmy:

• Informujmy policję o handlowcach, którzy sprzedają petardy dzieciom. Uchroni to najmłodszych, którzy często padają ofiarami fajerwerków;
• Pod żadnym pozorem fajerwerków nie powinny odpalać dzieci, które muszą być pod stałą opieką osób dorosłych;
• Kupujmy fajerwerki u sprawdzonych, rzetelnych sprzedawców i stosujmy się do instrukcji zamieszczonych na opakowaniach fajerwerków.

Przed zakupem materiałów pirotechnicznych należy sprawdzić, czy:

• Obudowa nie posiada żadnych wad mechanicznych: pęknięć, przerwań, wgnieceń czy wybrzuszeń;
• Elementy składowe są dobrze ze sobą połączone i nie przesuwają się;
• Podana jest nazwa producenta wraz z danymi adresowymi;
• Wyrób, który jest przeznaczony do pionowego ustawienia na podłożu lub wkopania w ziemię, jest wyposażony w oprzyrządowanie, pozwalające na właściwe ustawienie w sposób wykluczający przewrócenie lub przechylenie się w trakcie działania;
• Petarda przeznaczona do trzymania w dłoni posiada uchwyt zapewniający bezpieczne utrzymanie podczas palenia (nigdy nie próbujmy odpalać z dłoni nieprzeznaczonych do tego środków pirotechnicznych!);
• Dołączona jest instrukcja obsługi w języku polskim, zawierająca co najmniej: informację dotyczącą sposobu odpalenia oraz ostrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa podczas użytkowania.

Podczas używania wyrobów pirotechnicznych pamiętajmy:

• Wyroby pirotechniczne i ich odpalanie to niebezpieczna zabawa, dlatego wolno je odpalać wyłącznie pod nadzorem dorosłych;
• Należy czytać instrukcje, bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta i zwrócić uwagę na ostrzeżenia. Wybuchająca nagle petarda nie tylko może spowodować oparzenia rąk i twarzy, ale także poważniejsze uszkodzenia ciała, np. utratę wzroku, palców lub całej ręki;
• Korzystając z fajerwerków należy wybrać miejsce, w którym nie zrobimy nikomu krzywdy i  niczego nie zniszczymy. Sprawdźmy, czy na drodze ładunku nie znajdują się drzewa lub linie energetyczne. W pomieszczeniach zamkniętych oraz w pobliżu obiektów mogących być narażonych na pożar nie wolno używać wyrobów pirotechnicznych;
• Zachowajmy bezpieczną odległość – jest ona podana w instrukcji obsługi. Nigdy nie pochylajmy się nad ładunkiem - stańmy z boku i trzymajmy źródło ognia w wyciągniętej ręce;
• W stanie nietrzeźwym oraz w okolicznościach mogących narazić innych na niebezpieczeństwo nie odpalajmy petard;
• Jeśli po odpaleniu fajerwerku lub wypaleniu lontu okaże się, że nie eksplodował, nie podchodźmy, aby sprawdzić, co się stało;
• Huk petard niepokoi zwierzęta, szczególnie psy. Zadbajmy wiec, by nasze czworonogi nie zakłócały spokoju innym i nie były narażone na odgłosy wybuchów;
• Gdy doszło do wypadku, wezwijmy służby ratownicze: straż pożarną, pogotowie.

Niech lektura powyższych zasad bezpieczeństwa sprawi, że Nowy Rok 2025 przywitamy z radością, bez dramatycznych wspomnień, których można było uniknąć w trakcie obchodzenia się z fajerwerkami.

Tekst: podkom. Jacek Wiśniewski

W publikacji wykorzystano materiały UOKiK oraz KGP

https://ksp.policja.gov.pl/pl/dzialania/aktualnosci/65558,Dekalog-bezpiecznego-korzystania-z-fajerwerkow.html