Mazowieckie owoce i warzywa: smaczne - zdrowe - eksportowe

Statystyczny mieszkaniec Mazowsza spożywa miesięcznie ponad 10 kg warzyw i 4 kg owoców[1]. 42 proc. polskich owoców dojrzewa właśnie w naszym województwie, mamy też najwięcej upraw warzywnych. Wszystkie są badane pod kątem fitosanitarnym - powiedział Dariusz Piątek, wicewojewoda mazowiecki. Region jest liderem krajowego eksportu - stąd pochodzi ponad 60 proc. wysyłanych za granicę świeżych owoców i warzyw. Jakość towaru potwierdzają świadectwa fitosanitarne, wystawiane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa (WIORIN) w Warszawie.

Produkcja. W województwie mazowieckim są największe w Polsce areały sadów (95 tys. ha), upraw warzywnych (31 tys. ha gruntowych i 12,4 mln m3 tuneli i szklarni) oraz krzewów owocowych (25 tys. ha). Tu zbieranych[2] jest - głównie w powiatach: grójeckim, piaseczyńskim, białobrzeskim, siedleckim i radomskim - 42 proc. krajowych owoców (1,3 mln t): 1,2 mln t jabłek, 60 tys. t wiśni, po 30 tys. t gruszek i śliwek. Roczne zbiory warzyw wynoszą 874 tys. t - to przede wszystkim kapusta (196 tys. t), w tym pekińska, marchew (127 tys. t), cebula (97 tys. t), ogórki i buraki ćwikłowe (po 52 tys. t). Pochodzą najczęściej z powiatów: grójeckiego, piaseczyńskiego, grodziskiego i garwolińskiego.

Eksport. Mazowsze jest liderem zwłaszcza w eksporcie owoców z drzew - wysyła do krajów spoza UE 37 proc. swojej produkcji (dla Polski wskaźnik ten wynosi 24 proc.). Reszta przeznaczana jest do sprzedaży na rynku krajowym i unijnym - do przetwórstwa i bezpośredniego spożycia.Mazowiecki eksport trafia przede wszystkim do Federacji Rosyjskiej (w 64 proc.), na Białoruś (17 proc.), Ukrainę (11 proc.) i do Kazachstanu (4 proc.). Ale nasze jabłka cieszą również podniebienia Kuwejtczyków, Libijczyków i Hindusów. Na zagraniczne stoły trafiło w ub.r. 475 tys. t owoców i 80 tys. t warzyw z Mazowsza - to 60 proc. krajowego eksportu (w tym roku udział województwa wzrósł o 4 punkty procentowe). Z tego, do Federacji Rosyjskiej w 2010 r. wyekspediowano 69 proc. owoców i 71 proc. warzyw. W 2011 r. - odpowiednio 70 i 68 proc. Tym samym, z Polski do Rosji wyjechało w ub. r. 23,1 tys. transportów (średnio po 20 t każdy), z czego 20,2 tys. z Mazowsza (87 proc.). Od 20 lipca br. świeże warzywa i grzyby wysyłane do Federacji muszą posiadać dodatkowe świadectwa, potwierdzające brak obecności bakterii E. coli. Do dziś WIORIN wydał ich 40 (na 47 wystawionych w całym kraju) - głównie dla pomidorów i pieczarek.

Badania. Każdy transport produktów rolnych za granicę poza UE, musi mieć "paszport" - świadectwo fitosanitarne potwierdza, że produkty zostały skontrolowane zgodnie z wymogami kraju przeznaczenia, spełniają warunki fitosanitarne, są wolne od chorób i szkodników roślinnych oraz spełniają dopuszczalne normy zawartości środków ochrony roślin - powiedziała Teresa Alicja Nowakowska, Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa. - Takie certyfikaty muszą otrzymać owoce i warzywa świeże, suszone, a także grzyby, zboża, a nawet torf, czy ziemia. Mazowieccy inspektorzy przebadali w ub.r. 31,3 tys. transportów warzyw i owoców - to 62 proc. z wystawionych w Polsce świadectw. 
W 2011 r. - 19,3 tys. WIORIN w ub.r. skontrolował ponadto 340 próbek płodów rolnych pod kątem obecności pestycydów. Do końca lipca 2011 r. - 166 próbek. W 44 z nich stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych norm rosyjskich. W czterech - norm unijnych. W takich przypadkach uruchamiana jest procedura ostrzegania RASFF[3]. Zawiadamiane są Sanepid, Komisja Europejska i Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. Produkt, jako zagrażający życiu lub zdrowiu, jest wycofywany z rynku.
Prewencja. Aby zapewnić jak największe bezpieczeństwo mazowieckich upraw, WIORIN przeprowadził w gospodarstwach rolnych 2179 kontroli prewencyjnych w ub. r. i już 2309 w tym roku. Inspektorzy weryfikują świadectwa: ukończenia przez rolników szkoleń dotyczących stosowania środków ochrony roślin, sprawności technicznej opryskiwaczy i atestów, ewidencji zabiegów i zakupu pestycydów. Sprawdzają też prawidłowość ich przechowywania oraz sposób przeprowadzania oprysków.

Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa realizuje zadania administracji rządowej z zakresów: nadzoru nad zdrowiem roślin, zapobiegania zagrożeniom związanym z obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin oraz nadzoru nad wytwarzaniem, oceną i obrotem materiałem siewnym. Jest organem wojewódzkiej administracji zespolonej, podległym wojewodzie oraz Głównemu Inspektorowi Ochrony Roślin i Nasiennictwa (w randze wiceministra rolnictwa).

Ivetta BiałyRzecznik Prasowy Wojewody Mazowieckiego